Shqiptarët nëpër botë

Aktiviteti i zhvilluar nga shqiptarët që punojnë dhe jetojnë në Rajonet e Fruli Venezia Giulia dhe Veneto në Itali në funksion të çështjes sonë kombëtare, përveç faktit që demonstron kohezionin dhe integrimin e arritur nga shqiptarët me origjinë nga të gjitha rajonet shqiptare, si dhe integrimin e tyre të mirë në vendin pritës, më solli në vëmendje temën e shqiptarëve të suksesshëm kudo në botë.

Këta përfaqësues të suksesshëm jashtë vendit janë ambasadorët tanë më të mirë. Ata janë pikërisht ata që kanë zhvilluar mundësitë e tyre për punësim dhe arsimim dhe kanë bërë të mundur që komuniteti shqiptar të perceptohet si një vlerë e realizuar.

Historisë së emigracionit të vjetër i është bashkuar ajo e emigracionit të ri të këtyre 20 viteve, duke krijuar një përfaqësim të madh të integruar horizontalisht në hapësirë ​​(midis shqiptarëve nga të gjitha rajonet) dhe vertikalisht në kohë (midis shqiptarëve që kanë emigruar gjatë viteve). Ndërsa më parë lëvizja e "lëvizshmërisë" ishte një domosdoshmëri, sot është një vlerë.

Sipas mendimit tim, sot është momenti për të krijuar një sinergji me këtë burim të çmuar njerëzor dhe financiar, për të krijuar një sistem të ri në një botë pa kufij.

Për të mundësuar këtë objektiv, është e nevojshme të promovohen politika mbështetëse për “ndërkombëtarizimin” e çështjes së bashkatdhetarëve tanë jashtë vendit. Pra, ne duhet të përmirësohemi dhe të jemi më tërheqës, jo vetëm për kapitalin e huaj, por mbi të gjitha të jemi më depërtues në komunitetet shqiptare jashtë vendit, duke e bërë vendin tonë më të mirë për ta.

Është e vërtetë që vitet e fundit, i është kushtuar rëndësi dhe vëmendje më e madhe zhvillimit të infrastrukturës moderne rrugore për të shmangur margjinalizimin e vendit tonë, por kjo duhet të bëhet në një mënyrë më cilësore, duke e zhvilluar atë në të gjithë gamën e saj për të mbështetur diversitetin e transportit urban ose ndërurban, njerëzor ose të mallrave, në përputhje me trendet dhe politikat bashkëkohore mjedisore, dhe ajo që është gjithashtu shumë e rëndësishme është që ky zhvillim i rrjetit rrugor duhet të bëhet në një mënyrë më proporcionale për të shmangur margjinalizimin e zonave të caktuara të vendit. Nëse udhëtoni nëpër Shqipëri, do të vini re se ky disproporcion është i pranishëm. Nëse kjo fillon të realizohet, do të shohim qartë se kjo do të jetë një mënyrë më e mirë, e cila bën të mundur rritjen e sistemit tonë prodhues, duke krijuar sinergjinë e nevojshme me bashkatdhetarët tanë jashtë vendit, si nga pikëpamja e dijes ashtu edhe nga ajo e financave. Ka shumë emigrantë që aplikojnë fenomenin spin-off, duke u shkëputur nga kompanitë e tyre mëmë në vendet ku kanë emigruar dhe me mjete modeste, bazuar në përvojën e fituar, krijojnë aktivitete të ngjashme në vendin tonë. Ky është një proces që duhet të mbështetet nga politika fiskale ose nxitëse krediti dhe jo të pengohet nga barriera burokratike. Kjo duhet të bëhet jo vetëm nga vendet pritëse (për aq sa di unë, vende si Italia apo Gjermania kanë një program të tillë financiar), por mbi të gjitha nga vendi ynë, pasi ato sjellin një kulturë dhe mentalitet të ndryshëm të punës dhe komunikimit bashkëkohor, duke sjellë kështu më shumë zhvillim.

Shumë histori të shqiptarëve të suksesshëm në çdo pjesë të botës, qoftë në art, shkencë, letërsi, studim, karrierë akademike apo si sipërmarrës, janë për ne një inkurajim i jashtëzakonshëm për të kapërcyer vështirësitë që ka krijuar kriza globale, si dhe për të rifituar ritmet e rritjes së disa viteve më parë.

Suksesi i tyre është një shenjë e një Shqipëria vitale për të cilën duhet të bëjmë më shumë, duke menduar për zhvillimin e mjeteve dhe politikave më efikase për të mbledhur dhe vënë në përdorim energjitë e tyre pozitive, të cilat janë provë e gjallë e përvojës së tyre jashtë vendit si dhe e një imazhi pozitiv të vendit tonë, i cili herë pas here nuk korrespondon me realitetin dhe pritjet tona, për ta bërë sistemin tonë më efikas dhe organik.

Mendoj se në funksion të këtij objektivi: forcimit të kapacitetit dhe fuqisë sonë zhvillimore, do të jetë një hap i mirë dhe interesant të angazhojmë zyrtarë diplomatikë, bashkëpunëtorë dhe shoqata të ndryshme shqiptare brenda dhe jashtë vendit, gjë që do të bëjë të mundur përmbledhjen e treguesve të tyre të vlefshëm, duke organizuar ditë të veçanta, të cilat i kushtohen promovimit të hapave të ndërmarrë në këtë drejtim.

Ky komunikim dhe koordinim do të mundësojë reformat institucionale shumë të nevojshme, duke filluar me një reformë organizative të Ministrisë së Punëve të Jashtme, e cila duhet të përfshijë brenda saj struktura të caktuara në funksion të politikave për shqiptarët jashtë vendit. Paralelisht, mendoj se duhen bërë ndryshimet e nevojshme në reformën zgjedhore, e cila duhet të përfshijë edhe modifikimet përkatëse, të cilat mundësojnë përfshirjen e emigrantëve në procesin zgjedhor, në vendet ku ata punojnë, studiojnë dhe jetojnë, pa shtuar kosto shtesë në pjesëmarrjen e tyre, gjë që sjell pas saj "abstenimin" e tyre në shumicën e tyre. Kjo reformë duhet të përfshijë, pse jo, përfaqësimin e tyre në strukturat që rrjedhin nga këto procese zgjedhore.

Kjo e drejtë bëhet edhe më e domosdoshme nga fakti që vendi ynë është në listën e vendeve me një përqindje të lartë të popullsisë në emigracion, pothuajse një e treta e saj. Kjo shifër e konsiderueshme e bën praninë e tyre në këto procese zgjedhore me të drejta përfaqësimi më të dobishme, si një masë me një rol përcaktues dhe cilësor, duke mbështetur programet dhe politikat më progresive dhe bashkëkohore. Përvoja e vendeve me emigracion të kësaj madhësie si vendi ynë, siç është Italia fqinje, mund të zbatohet pa hezitim.

Është koha të mbështetemi edhe te shqiptarët jashtë vendit, jo vetëm si dërgues të remitancave, për të cilat jemi mjaft të shqetësuar, për ta bërë atdheun tonë më të mirë për të gjithë. Emigrantët janë një vlerë e shtuar në rrugën tonë të zhvillimit.

Luiza Hoxhaj

Tiranë më 02.11.2010

Botuar në Gazetën Tirana Observer më 06.11.2010