Cerca nel blog

mercoledì 20 maggio 2009

NEVOJA PËR MBULESË

 Njohja me njoftimin e agjensisë Routers se viti në vazhdim do të jetë një vit i shoqëruar nga zjarret apo përmbytjet, situate kjo e cila do të karakterizojë edhe vendin tonë, më obligoi t'i rikthehesha temës së sigurimeve dhe mbrojtjes ndaj katastrofave. Nisur nga fakti se përgatitjet për përballimin e kësaj situate po bëhen vetëm nga sektori i emergjencave, duke vleresuar mendimin tim por edhe praktikat botërore se këto situata përballohen jo vetëm shtetërisht por edhe nga vete popullatat, duke përdorur për këtë qëllim skemat e sigurimit, të cilat mund të jenë tërësisht private por edhe mikse, pra pjesërisht me financime shtetërore. Kjo situate kërkon një angazhim jo vetem te sektorit të emergjencës civile por edhe atë të Autoritetit të Mbikqyrjes së Sigurimeve. Në funksion të këtij argumenti po risjell në vemendje një shkrim për këtë temë, shkrim ky i botuar në 19 Qershor 2003 në gazetën Koha Jone, në rubrikën sociale, fq 14 me titull:

Nevoja për mbulesë

Ngjarja e një jave më parë në Kucovë më detyroi t’i kthehesha edhe një here temës së sigurimeve. Nje investim serioz, shume i bukur në pak minuta shnderohet në asgjë. Vlera ishte e konsiderueshme rreth 18.000.000 leke. Ndërsa bashkisë së vogël të Kucovës iu pakësua një bukuri, qytetarët e Kucovës kanë tashmë një ambjent çlodhës dhe argëtues më pak, por që gjithësesi do të kërkojnë alternative të tjera. Ata që nuk gjejnë ngushëllim janë pronarët e tij tashmë të shndruar në ish-pronare.

A do të munden valle ata të rikuperojnë humbjen? Ndoshta ata nuk e kishin menduar këtë ditë. C’rëndësi kanë shkaqet, rezultati është i njëjte: mund dhe djersë e djegur.

Sapo u njoftova për ngjarjen pyetja e parë që bëra ishte: A ishte i siguruar? Përgjigjia ishte negative. Do të kënaqesha shumë në se kjo do të ishte një përgjigje e gabuar. Por mjerisht është e vërtetë. Sa pak e ndan rrënimin nga mbijetesa ekonomike. Vetëm pak kujdes. Nëse je i siguruar apo jo te çon në dy rezultate krejt të ndryshme: Humbje në të parën, rikuperim të humbjes në të dytën. Ngjarje të tilla janë si këmbana për këdo. Ato të thonë: Sigurohu! Siguro jeten , pasurine, gjithëshka! Ky është shpëtimi.

Por, a veprojnë të gjithë kështu?
Fatekeqësisht në shumicë përgjigjia është ende jo. Nuk duhet mohuar fakti se kultura e populatës për sigurimet në tërësi le shumë për të dëshiruar. Zhvillimi i këtij sektori lidhet në mënyrë të drejtëpërdrejtë me këtë kulture. Tek ne vazhdon akoma mentaliteti që sigurimet nuk shihen si nevojë, por si një detyrim. Mbajtësit e automjeteve për shembull e marrin policën e sigurimit më shumë për shkak se e kërkon polici në rrugë se sa si një mburojë ndaj risqeve. Ata pak mendojnë se jenë të interesuarit e parë për të pasur këtë mbulesë në rast të ndodhjes se një dëmi. Vete raporti sigurime të detyrueshme, sigurime vullnetare e tregon qartë mungesën e kulturës sigurative. Pavarësisht se herë pas here ngjarje te tilla e sjellin nevojën e blerjes së një mbulese të tillë ndaj risqeve, reagimi vazhdon të jetë i njejtë. Përmbytjet e vjeshtës së kaluar e treguan qartë këtë nevojë nga njëra anë dhe mungesën e kulturës sigurative nga ana tjetër. Nga informacionet e vjela në atë periudhë nga Komisioni i Mbikqyrjes së Sigurimeve rezultoi se nga të dëmtuarit nga katastrofa natyrore shumë pak ishin ata që e kishin një mbulese ndaj rrezikut të përmbytjes. Dëmet tashmë dihen që ishin të konsiderueshme. Por në mentalitet përsëri nuk ka ndryshuar ndonjë gjë e madhe. Rreziqet mund të përsëriten c’duhet bere?

Pergjigjia eshte e thjeshte : Sigurohu!

Sigurohu, jo reklame për shoqëritë e sigurimit.
Kjo nuk është reklamë për shoqëritë e sigurimit, por një mundësi e mirë e shmangies së humbjes prej gjithëseicilit dhe një kontribut modest për të sjellë në vëmendjen e seicilit faktin se ka një rrugë për të kompensuar humbjet në rast të ndodhjes së një dëmi të caktuar.

Një arësye tjetër që na forcon bindjen se sigurimet nuk shihen si nevojë janë procedurat e trajtimit të dëmeve, të cilat duhet të përmirësohen sidomos në drejtim të respektimit të tyre.

Në se krahasojmë numrin e aksidenteve, sipas të dhënave të Ministrisë së rendit apo INSTAT, me numrin e rasteve të pagesës së dëmeve rezulton një mosperputhje. Vetë shoqëritë e sigurimeve nëse do të tregoheshin më shumë vizionare se sa pragmatiste do të ndihmonin shumë në këtë drejtim, duke berë të zbatueshme filozofinë  e sigurimeve “te paguash demet”, sepse ky ne fund të fundit ky ështe edhe vet qëllimi i ndërtimit të skemës. Fakti që asnjë dëm nuk paguhet me vendim gjyqësor tregon se policëmbajtësit nuk paraqesin pretendime, për shkak të argumentit të përdorur që kultura e sigurimeve lë shumë për të dëshiruar. Kjo është shumë e theksuar , sidomos për dëmet shëndetësore. Në shumë raste kjo ndodh, sepse të dëmtuarit nuk njohin të drejtat e tyre.

Ndërgjegjësimi i policëmbajtësve për të drejtat e tyre është i rëndësishëm. Këtu duhet të insistoje midis të tjerash puna e autoritetit mbikqyrës.

Për këtë arsye është shumë e nevojëshme që pranë autoriteit

Nessun commento: