Buxheti per Horizont 2020

http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ecofin/139831.pdf

Positive atmosphere - Atmosfere pozitive

 The granting of EU candidate country status to Albania has begun to have its effects. There is a different feeling on the ground. There are many signs about the expected growth. Acceleration of development rates. energy and optimism. This is a positive atmosphere. If we will know how to manage this atmosphere, all together: public and private institutions, citizens, NGOs, we will soon see the results, also for this reason.

 Dhënia e statusit të vendit kandidat të BE-së për Shqipërinë, ka nisur të japë efektet e saj. Ka një ndjenjë të ndryshme në terren. Ka shumë shenja rreth rritjes së pritshme. Shpejtimi i ritmeve te zhvillimit.  energji dhe optimizëm. Kjo është një atmosferë pozitive. Nëse ne do te dimë ta menaxhojme kete atmosfere,  të gjithë së bashku: institucione publike dhe private, qytetare, OJQ-të,  ne së shpejti do të shohim rezultatet, edhe për këtë shkak.

Berati në UNESCO

Nanotecnologie, i materiali che cambieranno il futuro

Need more confidence or is there a lack of interest? - Nevojitet më shumë besim apo ka edhe mungesë interesi?

The granting of EU candidate country status to Albania has begun to have its effects. There is a different feeling on the ground. There are many signs about the expected growth. Acceleration of development rates. energy and optimism. This is a positive atmosphere. If we will know how to manage this atmosphere, all together: public and private institutions, citizens, NGOs, we will soon see the results, also for this reason.

Following the show Top Story, on the economy, in addition to the evaluation of the treatment of an interesting topic and of direct interest to the public, it seems to talk about the economy and development.

Appreciating all the effort of the panelists to qualitatively address this topic

Welcoming the new initiatives and priorities presented by Minister Ahmetaj, I note that:

A strange ideology of economic revival or the hop that we must do to accelerate the pace of development is being built. Of course, this is a normal objective. It is said that this depends mostly on the fact that how many financial resources will be available to the citizens (which was also mentioned in the discussions during the show in question) and on the other fact that these citizens will have enough faith in the future in order to spend more, accelerating the movement of the engine of the economy: production.

Conservative ideology, I would say, insufficient to catch up with the ever-increasing competitiveness. Why not consider the basic reason behind the decrease in purchases (I used the word purchase, not consumption to be more appropriate): current products and services are of less and less interest to citizens (buyers). Of course the decline in purchases is causing so much fear today in Europe and beyond.

I think that giving greater importance to financial resources to stimulate purchases is only a necessary condition, but not a sufficient one. In addition, entrepreneurs and senior managers need to be given cognitive resources to design and implement new products and services.

This role can be performed very well by actors such as our Center or similar structures, but above all, this process must be guided by our educational system.

Duke ndjekur emisionin Top Story, mbi ekonominë, përpos vlerësimit të trajtimit të një teme interesante dhe me interes të drejtëpërdrejt për publikun, mbasi flitet për ekonominë dhe zhvillimin.

Duke vlerësuar gjithë përpjekjen e panelistëve për ta trajtuar cilësisht këtë temë

Duke përshëndetur nismat dhe prioritetet e reja të prezantuara nga Ministri Ahmetaj vërej se:

Është duke u ndërtuar një ideologji e cuditëshme e ringritjes ekonomike apo e hopit që duhet të bëjmë për të përshpejtuar ritmet e zhvillimit. Sigurisht që ky është një objektiv normal. Thuhet se kjo varet më së shumti nga fakti se sa burime financiare do të jenë në disponim të qytetarëve (gjë që u përmend edhe në diskutimet gjatë emisionit në fjalë) dhe nga fakti tjetër se sa këta qytetarë do të kenë besim të mjaftueshëm tek e ardhmja me qëllim që të shpenzojnë me shumë, duke përshpejtuar lëvizjen e motorit të ekonomisë: prodhimin.

Ideologji konservative do të thosha unë, e pamjaftueshme për të kapur ritmin she përballuar konkurrueshmërinë gjitnhnjë në rritje. Perse te mos konsiderojme arësyen themelore, që qëndron në bazë të pakësimit të blerjeve (përdora si më të përshtatëshme fjalën blerje, jo konsum): produktet dhe shërbimet aktuale u interesojnë gjithnjë e më pak qytetarëve (blerës). Sigurisht që pakësimi I blerjeve shkakton aq shumë frikë  sot në Europë dhe me gjerë.

Mendoj se dhënia e një rëndësie më të madhe burimeve financiare për të stimuluar blerjet është vetëm një kusht i domosdoshëm, por jo i mjaftueshëm. Përvec kësaj nevojitet tu jepen sipërmarrësve dhe manaxherëve të lartë burime njohëse (cognitive) për të projektuar dhe realizuar produkte dhe shërbime të reja.

Këtë rol mund ta kryejnë shumë mirë aktorë si Qendra jonë apo struktura të ngjashme me të, por mbi të gjitha këtë proces duhet ta orientoj sistemi ynë arsimor.

Erasmus+ How to write a project (Problem tree)

Konferenca e I-rë: “Tako Talentet Shqiptare- Meet AlbTalents”

Vlorë më 28-29 Mars 2014

“Talenti është pasioni për të mbritur ëndrrën, që bën të  lumtur njeriun dhe më të pranishëm progresin...ndaj te vrapojme pa u rrëzuar dhe të ecim pa u ndalur me kokën lart dhe me mendjen në krye.”

“Kush do gjen, kush do bën, kush do mbrin”. Të frymezuar nga ky slogan Qendra e Studimit të Politikave Europiane për Zhvillimin Rajonal dhe Lokal në bashkëpunim me Universitetin Ismail Qemali, të Vlorës, me Agjensinë Rajonale të Zhvillimit Vlorë, Albanian Guide si dhe autoritet lokale dhe qëndrore preyent në Qarkun e Vlorës si dhe aktorë të tjerë  zhvilloi në datat 28-29 Mars në qytetin e Vlorës, Konferencën e I-rë:  “Tako Talentet Shqiptare- Meet AlbTalents”.

Kjo Konferencë e para në llojin e saj, është pjesë e projektit tonë me të njëjtin emër: “Tako Talentet Shqiptare- Meet AlbTalents”.

Rrjedhja e trurit (Brain Drain), fenomen prej të cilit Shqipëria, si një vend në tranzicion me një ekonomi të dobët dhe nivel papunësie të lartë, nuk mund të shpëtonte pa u prekur, në vështrimin tonë, është një temë urgjente e cila duhet të marrë gjithnjë e më shumë terren në diskutimet e debatet tona publike dhe institucionale, e kuptuar si humbje nga ana e vendit tonë e një pjese të kapitalit njerëzor me kualifikim të lartë si dhe si mungesë e aftësisë së vendit për të stimuluar qarkullimin e trurit (brain circulation), pra qarkullimin e trurit nga dhe për në Shqipëri, me përfitime të  jashtëzakonëshme për vendin, duke ekzaminuar mjetet, të cilat do të lejonin kalimin nga njëra fazë tek tjetra. Pikërisht me një mision të tille kjo konferencë, mbështetur mbi bazamentin e përpjekjeve të mëparëshme të vendit, institucioneve dhe shoqërisë sonë, inicioi këtë ridiskutim dhe risjellje të tij në plan të parë të preokupimeve tona, duke bashkuar aktorët e ndryshëm, të cilët ndajnë të njëjtin interes për këtë temë. Fakti që Shqipëria, sipas studimit të fundit te kryer nga Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik me bazë në Paris, (OECD). rezulton, ndër vendet më të goditura në Evropë përsa i takon fenomenit “të ikjes së trurit me 26,7%, e përfocon emergjencën e këtij diskutimi.

Objektivi i kësaj konference, ndryshe nga inisativat e deritanishme, ishte mundësimi i një dialogu direkt midis: studentëve, studjuesve, akademikëve, artistëve apo profesionistëve të lirë dhe institucioneve të qeverisjes lokale e qëndrore, ekzekutivë dhe legjislativë, për të diskutuar mundësitë e ndryshimeve ligjore apo praktikave administrative me qëllim që të plotësohet ëndrra e kujt do të kthehet por për arsye objektive s’mund ta bëj dot këtë, endrra e kujt dëshiron të ndihmoj prej aty ku jeton, qytetin, qarkun apo vendin e origjinës.

Pjestar të paneleve të diskutimit për dy ditë me radhë ishin aktorë të rëndësishëm të botës akademike dhe shkencore, aktualisht jashtë vendit, si Prof. Laura Mersini Hounghton, Dr Detina Zalli apo edhe të kthyer rishtas në Shqipëri si Prof.As. Mirela Bogdani, Dr. Sokol Bana, dr Elvis Mocka, Dr Ermal Xhelilaj. Akademike të cilët kanë kaluar më parë eksperienca të tilla Prof. Albert Qarri, Prof Kosta Barjaba, Prof. Shezai Rrokaj, Prof.As Mira Shehu,  profesionist nga bota e sipërrmarrjes apo medias në emigracion si Vjollca Staro, Eva Habili (gazetare ,Gjermani), Gerta Malaj (IBM, USA),, emigrantë të cilët e kanë bërë tashmë zgjedhjen e tyre: kthimin në atdhe, si Vangjel Maskaj (Albania Guide), (BE), Idlir Sinani, Eduart Kola, Desdemona Stefa, duke na prezantuar avantazhet, disavantazhet dhe vështirësitë, që kanë hasur në këtë ndërmarrje të tyre. Panelist ishin gjithashtu persona të sukseshëm me shkollim tërësisht shqiptar të cilët kanë bërë karriere te sukseseshme ne strukturat nderkombetare  si Prof. as. Valbona Karacia, perfaqësues të komuniteti të bisnesit si Florenca Nani apo Besnik Pepi, përfaqësues të shoqatave homologe si Rrjeti A@san Blerina Babaliu apo profesionistet e rinj, përfaqësues të institucioneve rajonale si Ines Stasa apo Mariana Cani. Rol të rendesishme kishin diskutimi dhe prezantimi i përvojave nga ana e ekspertit dhe studjuesit të emigracionit me banim në Zvicer z. Luan Bytyqi, shefes së zyres së Ri-integrimit në Ministrine e Brendëshme të Republikës së Kosovës znj Violeta Berisha, Drejtore e Burimeve njerëzore në këtë ministri Znj. Vjollca Bruqi, Znj. Bygit Bude, eksperte gjermane për cështjet e riintegrimit etj.Po ashtu present ishin edhe student të universiteteve shqiptare dhe të huaja të niveleve të dyta apo të treta, nxenes në prag të zgjedhjes se studimeve etj.

Një kontribut të rëndësishëm për mbarëvajtjen e këtij diskutimi dhanë me punimet e tyre Prof. Zamira Cavo, Dr. Përparim Kabo, znj.Edlira Cepani, Sindi Halili e dhjetra te tjere nëpërmjetë komenteve apo letrave të tyre.  Diskutimet në këto panele, direkt apo edhe me vidomesazhe, ishin konceptuar si vazhdim i diskutimit, të nisur on-line prej dt 02.12.2013. Në këtë diskutim on-line janë përfshirë 110 akademike, profesionistë të lirë, studjues dhe student me një gjeografi pothuajse globale. Ata kanë dhënë mendime të vyera dhe shumë racionale rreth temës në diskutim, duke ofruar edhe vizionin e tyre për potencimin e lobimit rreth këtij problem. Këtyre duhet tu shtojme edhe nxënës, student dhe sipërmarrës apo profesionistë të kthyer rishtas, të intervistuar nga stafi ynë në qytetet e Vlorës dhe Tiranës. Diskutimet e tyre në panele, vidomesazhet, intervistat apo rezultatet e nxjerra nga intervistat on-line do i shpalosim gradualisht për ju lexues të faqes ditë pas ditë. 

Duke vlerësuar kontributin e profesionistëve të kualifikuar në konsolidimin e demokracisë dhe ndërtimin e një shoqërie moderne, kjo konference hodhi dritë mbi disa aspekte të ri-integrimit të tyre në Shqipëri. se pari nga personat me të cilët e ndamë këtë ide dhe mandej nga rrjeti në zgjerim nëpërmjetë komunikimit on-line. Rrjeti ynë është në zgjerimi. Në pak muaj atij i janë afruar qindra bashkëpunëtor dhe po evolon natyrshëm drejt një grupi social, që konsiston në trasformimin e propozimeve dhe ideve në veprime  konkrete cdo dite e më tepër. Tek qendra aftesitë e ndryshme në këtë proces, janë prezente dhe u pasqyruan dukshëm në këtë konferencë.

Konferenca përtej propozimit të një analize të thelluar të shkaqeve të fenomenit brain drain si dhe mungesës së brain circulation ekzaminon instrumentet, të cilët mund të favorizojnë kalimin nga fenomeni i parë tek i dyti. Konferenca individualizoj raste të ekselencës shqiptare si dhe ofroi propozime konkrete për të filluar ti jepet zgjidhje këtij problem shumëvjecar, i cili ka pasoja të ndjeshme mbi zhvillimin aktual dhe perpsektivë të vendit tonë.

Pra kush është sfida jonë për të ardhmen?

Sfida që duhet të përballojmë është e dyfishtë: nga njëra anë shtimi preokupant i kapitalit njerezor me  kualifikime të larta, që  dalin nga vendi ynë, pra jashtë sistemit të vendit, për në  shtete të tjera. Ketu peshë të madhe zënë kualitete të larta shkencore apo personat me aftësi të larta në teknologji, largimi i të cilëve është me pasoja të dëmshme për konkurrueshmërinë e vendit tonë. Nga ana tjetër shterimi i kapaciteteve të vendit për të tërhequr  kapitale të kualifikimit të lartë nga  jashtë vendit, përfshi edhe ata me origjinë shqiptarë.  Pra humbja e talenteve shqiptare, e kombinuar me paaftësinë për të thithur tru të huaj, e penalizon rëndë vendin tonë në kontekstin e një bote të globalizuar ku  konkurrenca zhvillohet gjithnjë e më shumë  mbi bazën e Dijes dhe Inovacionit.

Ndaj një sfidë e përbashkët e shtetit dhe shoqërisë shqiptare mbetet kthimi i profesionistëve në vend si edhe ri-integrimi efektiv i tyre në mjedisin social, ekonomik dhe politik.  Kjo nënkupton procesin e përshtatjes në vendin e origjinës me qëllim që njohuritë dhe eksperienca e akumuluar jashtë vendit t’i shërbejnë jo vetëm progresit individual por njëkohësisht edhe progresit të vendit dhe shoqerise sone. Në këtë menyre ne do të përmirësojmë të kuptuarit e fenomenit dhe do të përshkruajmë aktivitetet dhe veprimet, që duhen ndërmarrë për të mbështetur zbatimin e politikave të reja rajonale dhe kombëtare që mbështesin në njërën anë kthimin e të rinjve në vendin tonë dhe nga ana tjetër dekurajojnë braktisjen e tij nëpërmjet një proces inovacioni dhe zhvillimi të territorit, që mund ti bëj protagonist të rinjtë tane më të mirë.                                       

Politikat e ndërmarra deri më sot nga qeverite shqiptare, përfshi edhe ato të  bisnesit shqiptarë, për të thithur këto kapacitete rezultojnë të papërshtatëshme. Përpjekjet për ta nxitur këtë proces kanë pasur një profil të ulët dhe kanë qenë jo të mirë kordinuara.

Në kushtet aktuale  janë të domosdoshme një nderhyrje energjike politike për të administruar këto flukse si dhe një qasje multidisiplinare ndaj fenomenit. Ndërmarrja e hapave të tillë në masë të gjerë dhe të mirëkordinuar, duke shfrytëzuar përvojat e vendeve të përparuara mbetet objetiv permanent për ne. Këtë gjë e synuam që gjatë kësaj konference të parë. Por ndërsa u arrit një profil i lartë përfaqësimi nga bota akademike, aktorët e tjerë lanë për të dëshiruar. Ne synojme ta realizojmë këtë përfshirje në proces edhe nga nivelet e tjera: të legjislativit dhe ekzekutivit, përfshi edhe botën e sipërmarrjes. Ne nuk reshtim se këmbenguluri deri sa ata që duhet të degjojnë dhe të ndermarrin  hapat e duhur ta bëjnë një gjë të tillë. Ne synojmë të agngazhojmë një ndërhyrje të profilit të lartë dhe do ta realizojmë ate me këmbëngulje, me punë, me  argument, me bindje. Për këtë qëllim atë që ishte llogaritur ta kishim si panel të fundit të kësaj konference do ta realizojmë nëpërmjetë zhvillimit të një  workshop të përbashkët në Tiranë, me përfaqësues të lartë të legjislativt dhe ekzekutivit, duke përmbyllur në këtë mënyrë fazën e parë të këtij projekti. Në përfundim të tij ne do të dorëzojmë edhe  rekomandimet e dala nga kjo konferencë, të cilat u prezantuan  nga grupet e punës në ditën e dytë të konferencës. Këto rekomandime janë ripërpunuar në një dokument të vetëm nga ana e stafit të qendrës.

Në këtë mënyrë ne synojmë, që së bashku me ju,  të nxisim inicimin e hapave konkretë dhe efektivë në këtë fushë. Diskutimi ynë vazhdon në kohë, duke tejkaluar muret e konferencës, sepse ai është një diskutim konkret, i cili na takon dhe na përfshinë të gjithëve.

Në konkluzion për të ndryshuar kurs dhe për të mbjellë farën e një ndryshimi sistemik nga brain drain në brain circulation janë të nevojëshëm vullneti dhe investimi i institucioneve, shoqërisë civile dhe operatoreve ekonomik. Ne do te ofrojme propozimet tona për këtë ndryshim kursi.  Ne, të gjithë së bashku, do të japim një provë se gjithëshka është e realizueshme sepse në bazë ka sensin e domosdoshmërisë, motivimin dhe vullnetin për të kontribuar pasionalisht në administrimin e një ndryshimi pozitiv. Kjo konferencë është vetëm hapi i parë i domsodoshëm drejt një ndryshimi kulturor për të cilin duhet të bëjmë shumë.

Le të kontaminojme rolet dhe të ndajme së bashku përgjegjësitë.

Faleminderit!

Luiza Hoxhaj

Drejtore ekzekutive