Maria Luisa Busi lascia la conduzione del TG1

Maria Luisa Busi lascia la conduzione del TG1 e scrive a Minzolini: «Occorre maggiore rispetto. Per le notizie, per il pubblico, per la verità»

«Dov’è il Paese reale? Dove sono le donne della vita reale? Quelle che devono aspettare mesi per una mammografia, se non possono pagarla? Quelle coi salari peggiori d’Europa, quelle che fanno fatica ogni giorno ad andare avanti perché negli asili nido non c’è posto per tutti i nostri figli? Devono farsi levare il sangue e morire per avere l’onore di un nostro titolo». E ancora: «Un giornalista ha un unico strumento per difendere le proprie convinzioni professionali: levare al pezzo la propria firma. Un conduttore, una conduttrice, può soltanto levare la propria faccia, a questo punto». Con una lettera, Maria Luisa Busi ha annunciato l’intenzione di abbandonare la conduzione del Tg1. Ecco il testo integrale.

Caro direttore ti chiedo di essere sollevata dalla mansione di conduttrice dell’edizione delle 20 del Tg1, essendosi determinata una situazione che non mi consente di svolgere questo compito senza pregiudizio per le mie convinzioni professionali. Questa è per me una scelta difficile, ma obbligata. Considero la linea editoriale che hai voluto imprimere al giornale una sorta di dirottamento, a causa del quale il Tg1 rischia di schiantarsi contro una definitiva perdita di credibilità nei confronti dei telespettatori. Come ha detto il presidente della Commissione di Vigilanza Rai Sergio Zavoli: “La più grande testata italiana, rinunciando alla sua tradizionale struttura ha visto trasformare insieme con la sua identità, parte dell’ascolto tradizionale”.
Amo questo giornale, dove lavoro da 21 anni. Perché è un grande giornale. È stato il giornale di Vespa, Frajese, Longhi, Morrione, Fava, Giuntella. Il giornale delle culture diverse, delle idee diverse. Le conteneva tutte, era questa la sua ricchezza. Era il loro giornale, il nostro giornale. Anche dei colleghi che hai rimosso dai loro incarichi e di molti altri qui dentro che sono stati emarginati. Questo è il giornale che ha sempre parlato a tutto il Paese. Il giornale degli italiani. Il giornale che ha dato voce a tutte le voci. Non è mai stato il giornale di una voce sola. Oggi l’informazione del Tg1 è un’informazione parziale e di parte. Dov’è il Paese reale? Dove sono le donne della vita reale? Quelle che devono aspettare mesi per una mammografia, se non possono pagarla? Quelle coi salari peggiori d’Europa, quelle che fanno fatica ogni giorno ad andare avanti perché negli asili nido non c’è posto per tutti i nostri figli? Devono farsi levare il sangue e morire per avere l’onore di un nostro titolo.
E dove sono le donne e gli uomini che hanno perso il lavoro? Un milione di persone, dietro alle quali ci sono le loro famiglie. Dove sono i giovani, per la prima volta con un futuro peggiore dei padri? E i quarantenni ancora precari, a 800 euro al mese, che non possono comprare neanche un divano, figuriamoci mettere al mondo un figlio? E dove sono i cassintegrati dell’Alitalia? Che fine hanno fatto? E le centinaia di aziende che chiudono e gli imprenditori del nord est che si tolgono la vita perchè falliti? Dov’è questa Italia che abbiamo il dovere di raccontare? Quell’Italia esiste. Ma il tg1 l’ha eliminata. Anche io compro la carta igienica per mia figlia che frequenta la prima elementare in una scuola pubblica. Ma la sera, nel Tg1 delle 20, diamo spazio solo ai ministri Gelmini e Brunetta che presentano il nuovo grande progetto per la digitalizzazione della scuola, compreso di lavagna interattiva multimediale.
L’Italia che vive una drammatica crisi sociale è finita nel binario morto della nostra indifferenza. Schiacciata tra un’informazione di parte – un editoriale sulla giustizia, uno contro i pentiti di mafia, un altro sull’inchiesta di Trani nel quale hai affermato di non essere indagato, smentito dai fatti il giorno dopo – e l’infotainment quotidiano: da quante volte occorre lavarsi le mani ogni giorno, alla caccia al coccodrillo nel lago, alle mutande antiscippo. Una scelta editoriale con la quale stiamo arricchendo le sceneggiature dei programmi di satira e impoverendo la nostra reputazione di primo giornale del servizio pubblico della più importante azienda culturale del Paese. Oltre che i cittadini, ne fanno le spese tanti bravi colleghi che potrebbero dedicarsi con maggiore soddisfazione a ben altre inchieste di più alto profilo e interesse generale.
Un giornalista ha un unico strumento per difendere le proprie convinzioni professionali: levare al pezzo la propria firma. Un conduttore, una conduttrice, può soltanto levare la propria faccia, a questo punto. Nell’affidamento dei telespettatori è infatti al conduttore che viene ricollegata la notizia. È lui che ricopre primariamente il ruolo di garante del rapporto di fiducia che sussiste con i telespettatori.
I fatti dell’Aquila ne sono stata la prova. Quando centinaia di persone hanno inveito contro la troupe che guidavo al grido di vergogna e scodinzolini, ho capito che quel rapporto di fiducia che ci ha sempre legato al nostro pubblico era davvero compromesso. È quello che accade quando si privilegia la comunicazione all’informazione, la propaganda alla verifica.
Ho fatto dell’onestà e della lealtà lo stile della mia vita e della mia professione. Dissentire non è tradire. Non rammento chi lo ha detto recentemente. Pertanto:
1)respingo l’accusa di avere avuto un comportamento scorretto. Le critiche che ho espresso pubblicamente – ricordo che si tratta di un mio diritto oltre che di un dovere essendo una consigliera della FNSI – le avevo già mosse anche nelle riunioni di sommario e a te, personalmente. Con spirito di leale collaborazione, pensando che in un lavoro come il nostro la circolazione delle idee e la pluralità delle opinioni costituisca un arricchimento. Per questo ho continuato a condurre in questi mesi. Ma è palese che non c’è più alcuno spazio per la dialettica democratica al Tg1. Sono i tempi del pensiero unico. Chi non ci sta è fuori, prima o dopo.
2)Respingo l’accusa che mi è stata mossa di sputare nel piatto in cui mangio. Ricordo che la pietanza è quella di un semplice inviato, che chiede semplicemente che quel piatto contenga gli ingredienti giusti. Tutti e onesti. E tengo a precisare di avere sempre rifiutato compensi fuori dalla Rai, lautamente offerti dalle grandi aziende per i volti chiamati a presentare le loro conventions, ritenendo che un giornalista del servizio pubblico non debba trarre profitto dal proprio ruolo.
3) Respingo come offensive le affermazioni contenute nella tua lettera dopo l’intervista rilasciata a Repubblica, lettera nella quale hai sollecitato all’azienda un provvedimento disciplinare nei miei confronti: mi hai accusato di “danneggiare il giornale per cui lavoro”, con le mie dichiarazioni sui dati d’ascolto. I dati resi pubblici hanno confermato quelle dichiarazioni. Trovo inoltre paradossale la tua considerazione seguente: “il Tg1 darà conto delle posizioni delle minoranze ma non stravolgerà i fatti in ossequio a campagne ideologiche”. Posso dirti che l’unica campagna a cui mi dedico è quella dove trascorro i week end con la famiglia. Spero tu possa dire altrettanto. Viceversa ho notato come non si sia levata una tua parola contro la violenta campagna diffamatoria che i quotidiani Il Giornale, Libero e il settimanale Panorama – anche utilizzando impropriamente corrispondenza aziendale a me diretta – hanno scatenato nei miei confronti in seguito alle mie critiche alla tua linea editoriale. Un attacco a orologeria: screditare subito chi dissente per indebolire la valenza delle sue affermazioni. Sono stata definita “tosa ciacolante – ragazza chiacchierona – cronista senza cronaca, editorialista senza editoriali” e via di questo passo. Non è ciò che mi disse il Presidente Ciampi consegnandomi il Premio Saint Vincent di giornalismo, al Quirinale. A queste vigliaccate risponderà il mio legale. Ma sappi che non è certo per questo che lascio la conduzione delle 20. Thomas Bernhard in Antichi Maestri scrive decine di volte una parola che amo molto: rispetto. Non di ammirazione viviamo, dice, ma è di rispetto che abbiamo bisogno.
Caro direttore, credo che occorra maggiore rispetto. Per le notizie, per il pubblico, per la verità.
Quello che nutro per la storia del Tg1, per la mia azienda, mi porta a questa decisione. Il rispetto per i telespettatori, nostri unici referenti. Dovremmo ricordarlo sempre. Anche tu ne avresti il dovere.
Maria Luisa Busi – 21 maggio 2010

Dalia Presidente-një rast që të frymëzon

   

        “Midis barazisë gjinore dhe zhvillimit ekonomik, ekziston një lidhje më pak lineare dhe më e thjeshtë se sa politikbërësit (policy-makers) dhe ekonomistët e akademikët bëjnë shpesh të duket.

                            Esther Duflo,nobelist në ekonomi

Midis zhvillimit ekonomik dhe “gendermpawerment”, ekziston një relacion i thellë dhe që sic ka theksuar me forcë nobelisti Amartya Sen shkon në brendësi të drejtimit: “zhvillimi ekonomik mund të japë një shtytje të jashtëzakonëshme për të reduktuar pabarazinë midis burrave dhe grave dhe anasjelltas diskriminimi ekonomik, social apo juridik kundrejtë grave, mund të frenoj zhvillimin ekonomik”.

T’i japësh forcë grave, në sensin që t’u japësh atyre mundësinë të kenë akses në të mira të cmuara, midis të cilave : shëndeti, edukimi arsimor apo pjesëmarrja në jetën politike, mund të stimuloj nxis arritjet ekonomike të vendeve në zhvillim, duke konsideruar që megjithatë zhvillimi ekonomik nuk eleminon plotësisht pabarazinë.

Për ta jetësuar këtë konkluzion ju referova shembullit të Presidentes së Lituanisë. Dalia Grybauskaite komisaria europiane për bilancin, e cila është që nga korriku i vitit të kaluar e para Presidente grua e Lituanisë dhe njëkohësisht gruaja e dhjetë në botë që kryen këtë detyrë. Natyrisht që ky është nja lajm që meriton vëmendje edhe sot mbas një viti.

Bionde, rrezatuese, me një krehje të thjeshtë, me flokë të prera shkurt që evidentojnë mirë fytyrën dhe që venë në pah një shprehje dinamike të lehtë, 53 vjecarja elegante e lauruar në ekonomi politike në Universitetin e Leningradit Dalia Grybauskaite, është presidentja e re e Lituanisë, fituese e zgjedhjeve presdienciale në 17 Maj të vitit 2009. Një rezultat elektoral që nuk ka pasur rezonancë të lartë, në se nuk do të njoftohej nga ana e mjeteve të informimit. E megjithatë ky është një sinjal pozitiv për rolin politik femëror në nivel ndërkombëtar. Kështu Grybauskaite e testuar si komisare për bilancin e UE është gruaja e dhjetë në nivel botëror që zgjidhet presidente e një republike.

Përvec Grybauskaite një Presidente grua është zgjedhur në Finlandë, Tanja Halon Halonnen, në Islandë Maria Mac Aleese, në Zvicër Michelin Calmy Ray, në Letoni Veira Viki Freiberg. Në Filipine Gloria Arreyo, në Liberi Elein Johnson Sirleof, në Kili Michelle Bechelet, në Indi, Praktibha Patit, në Argjentinë Cristine Fernanda Kreher.

Për arësye dinastie edhe tre gra të tjera janë kryetare shteti. Këto janë: Mbretëresha Margrethe II në Danimarkë, Beatrice, në Vendet e Ulëta, Elisabeta e II në Mbretërinë e Bashkuar.

Dalia Grybauskaite u prezantua në garë si kandidate e pavarur dhe ka arritur një rezultatë të lartë qysh në raundin e parë më 69,04 % të votave nga 51,88% e popullsisë pjesëmarrëse në votim. Por kjo nuk mjafton. Ajo që është duke përballuar tashmë është një situatë shumë impenjative. Lituania është pjesë e një krize që po kalojne vendet balltike. “…shija e fitores është pesha e përgjegjësisë” ka deklaruar Dalia kur u “bë e qartë” se ajo ishte fituesja e kësaj gare elektorale. Pika a parë e programit të saj është transparenca e administratës publike.

“Gruaja e hekurt e Balltikut” sic e kanë mbiqujatur, është një person me eksperiencë të madhe, sic thashë më lartë ajo ka qenë Komisare europiane për buxhetin.

Paraardhësi i saj një 83 vjecar ka qenë për 10 vjetë President i Lituanisë. Në këto kushte mandati i Grybauskaite është i një rëndësie të madhe dhe marzhi i manovrës me brendi të gjerë. Në fakt prerogativat e Presidentit, në këtë rast të Presidentes, së Republikës në Lituani janë të okupohet në mënyrë esenciale me politikat e jashtëme.

Për zgjedhësit Dalia Grybauskaite përfaqëson një figurë “leonike”, personin kompetent, si në cdo situate demostrohet të janë gratë, që do të dijë të drejtojë fatet e vendit. Ata besojnë, që do të dijë të ketë më shumë peshë në jetën politike edhe për administrimin ekonomik të vendit vërtet në vështirësi.

Në trimestrin e parë të 2009 produkti i brendëshëm bruto i Lituanisë zbriti në 12,6 %, kundrejt të njëjtës periudhe të vitit 2008, dhe kjo mbas pothuajse 10 vjet rritjeje dhe një bumi në 5 vitet e fundit.

Fushata e saj elektorale ka patur një efekt në ngritje në stabilitetin ekonomik, në stimulimin e eksporteve dhe në lehtësitë fiskale për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Idetë e saj kanë ngjitur dhe kanë qenë të vlerësuara nga lituanezët e qeverisur nga një qendër e djathtë plotësisht e kritikueshme për recensionin dhe që nuk ka ditur të administrojë krizën dhe rastet e presupozuara korruptive.

Por kthehemi në vështrimin e fillimit që korrenspondon me faktet. Për Grybauskaite është folur në fillim si për një lajm, i cili nuk mund të lihej në asnjë mënyrë në heshtje, por që ka mbetur plotësisht në shurdhëri pas legjitimimit. Duket për disa nuk ishte interesante të kuptojnë, të dinë dhe as të citojnë psh një përshkrim të zellëshëm, të karrierrës së saj të ngarkuar dhe të suksesëshme, që tani kishte në plane të parë eksperiencën si përfaqësuese e Unionit Europian.

Përtej rastit personal dhe ky i presidentes të një vendi jo të largët, jo të panjohur dhe as të prapambetur, mund të shënojnë së përballë suksesit dhe arritjeve të realizuara nga një grua e kalibrit të lartë dhe komplimentues, mund të nxirren konkluzione dobiprurëse.

Së pari rritja e interesit dhe kulturës për ta parë gruan në nivelet më të larta të vendimarrjes. Ka ende pak interes në këtë drejtim, mungon kultura e personazhit “kryetar shteti” grua, me kompetencat ekonomike dhe politike tradicionalisht prerogative mashkullore. Hapi përpara megjithatë është bërë, presidente të republikës ndofta janë pak por atyre u duhet venë veshi.

Zërat keqëdashës, janë gjithmonë prezent dhe u bënë cështje edhe në “G8 e grave”, që u mbajt në Romë shtatorin e kaluar, ku rasti i Dalia Grybauskaite u referua si shembull. Nga ky aktivitet i rëndësishëm ndërkombëtar lindi inisiativa, e cila ka propozuar një slogan” Respect Women. Respect Word” dhe një imazh me një trendafil të bardhë, simbol i dlirësisë dhe thjeshtësisë femërore, që prezanton lancimin e një fushate informuese me këtë temë. Në vidio shfaqet një bojë e zezë, e cila ndot ujin në të cilin është një trendafil i bardhë, i cili progresivisht nxihet nga boja, duke na thënë: “Dhuna ndaj grave hidhëron botën. Na ndihmoni ta ndalim”. Mesazhi i përbashkët i sloganit dhe imazhit është që: Gratë duhet të respektohen në cdo fushë: në familje, në shkollë, në punë dhe në politike.

Së dyti nga ky rast evidentohet qartë rëndësia esenciale e besueshmërisë, ndaj elitave politike qëndrore apo lokale, besueshmëri e cila duhet pranuar që është në nivela të ulëta edhe në vendin tonë.

“Mendoj se elita politike është shvlerësuar” –ka thënë vet Grybauskaite “ dhe që zgjedhësit nuk besojnë tek politikanët lokale. Eksperienca ime dhe rezultatet që kam arritur në karrierën time demostrojnë se unë jam e besueshme”.

Këtë rënie të besueshmërisë ndaj elitave politike e tregon qartë rritja në përqindje të lartë, e “partisë së abstenuesve”, sic e përkufizoi gazetari i mirënjohur Enrico Montana, në një interviste televizive në Top-Chanell, duke përmendur shifrën 36%, të nivelit të abstenuesve në vendin e tij të zhvilluar (Italinë). Në nivele akoma më të larta, mbi 50%, është mos pjesëmarrja në votime edhe në vendin tonë, mospjesëmarrje e cila përvec faktorëve të tjerë, në masë të konsiderueshme është shprehje e mungesës së besueshmërisë.

Në raste të tilla mungesë besueshmërie prezenca e alternativave të tjera sic, është rasti i një figurë eksperteje, (rasti Dalia), e cila kandidon si e pavarur është shpëtuese apo me efekte shëruese dhe shëndoshëse për demokracinë dhe ekonominë e një vendi. Duhet pranuar se mundësi të tilla në vendin tonë për shkak të sistemit tonë zgjedhor dhe sidomos zbatimit të tij jo korrekt janë në minimum. Është rasti të ndryshojmë.

Së treti, duke lënë mënjanë faktin që jemi në rastin e një Presidenteje grua, rasti i Dalias, tregon domosdoshmërinë e pasjes së një figure të fortë, sic është ajo e Presidentit të zgjedhur me votim direkt nga populli. Në se i referohemi situatave të fundit politike në vendin tonë, shihet qartë se Presidenti i Republikes tek ne është një figurë e pafuqishme dhe e paafte të zgjidh situata të caktuara politike, jo thjesht për mungesë kapaciteti personal, i cili nuk ka kushte që të provohet, por për pafuqi kompetencash, të cilat i jane reduktuar së tepërmi me ndryshimet e fundit kushtetuese, të 21 Prillit 2008. Mënyra se si ai zgjidhet e ka kthyer vete Presidentin e Republikës në një figurë të brishtë.

Konsideruar faktin që Lituania është një vend me të njëjtën të kaluar ish komuniste si vendi ynë, por që ndryshe nga ne ka përshkuar një rrugë më të suksesëshme, sot është një vend anëtar i BE me një ekonomi relativisht të shëndetëshme, mendoj se ne duhet ti referohemi asaj edhe për të hedhur një hap tjetër të rëndësishëm konstitucional, i cili do të ishte: Zgjedhja e Presidentit të Republikës me votim direkt nga populli. Kjo do të mundësonte pasjen e një Presidenti, i cili do të ishte vërtet garant i Kushtetutës dhe unitetit të popullit, pa cënuar thelbin e të qënit të Shqipërisë një Republikë Parlamentare. Me një figurë të tillë do të rritej më tej besueshmëria e publikut, pse jo dhe qëndrueshmëria e vendit. Duke e konsideruar zërin tim një zë tepër modest ndofta ky mendim do të shërbente për të lancuar një diskutim të gjerë në këtë drejtim.

Luiza Hoxhaj

Tiranë më 28.06.2010

Ky shkrim është botuar në gazetën "Tirana Observer"

Pavarotti - Torna a Surriento - DeCurtis

Massimo Ranieri - Vent'anni - Erba di casa mia

Drejt Europes se te drejtave, drejt Europes se vlerave

Ne 60 vjet Europa ka ndryshuar, bota ka ndryshuar.

Gjate ketyre 60 vjeteve Unioni europian ka lindur dhe eshte rritur. Sot me shume se kurre, ne nje bote te globalizuar ne ndryshim te vazhdueshem Europa eshte thirrur te perballoj sfida te reja.

Globalizimi i ekonomise, evolucioni demografike, ndryshimet klimatike, aksesi energjetik per te mos folur per kercenimet e reja te sigurise, jane temat e medha me te cilat Europa e shekullit te 21 duhet te perballet.

Te gjitha keto problematika, qe nuk njohin kufije, Shtetet anetare nuk jane me ne gjendje t’i perballojne te vetme. Per te perballur keto sfida Europa duhet te disponoj disa instrumenta efikase dhe koerente te adaptuara per funksionimin e nje Europe jo me prej 15 por 27 shtetesh anetare si dhe per t’iu pergjigjur zgjerimit te metejshem te saj apo edhe transformimeve te shpejta te botes aktuale. Pra per te perballur keto sfida Europa duhet te modernizohet. Per t’u bere balle dhe per t’iu pergjigjur preokupacioneve te qytetareve nevojitet nje force kollektive ne nivel europian.

Duke llogaritur evolucionin politik, ekonomik dhe social dhe duke dashur t’u pergjigjen aspiratave te europianeve, kryetaret e shteteve anetare dhe te qeverive perkatese kane vendosur rregulla te reja te cilat disiplinojne prurjet dhe modalitetet e veprimtarise se ardheshme te Unionit.

Eshte ky objektiv i Traktatit te Lisbones te 13 dhjetorit 2007, frut i negociatave te ndermarra nga shtetet anetare ne kuadrin e nje konference nderqeveritare, ne punimet e te ciles kane marre pjese gjithashtu Komisioni europian dhe parlamenti europian..

Rregullat e jetes se perbashket te stabilizuara nga Traktati, jane te rregulla te trasheguara dhe rregulla te rinovuara. Unioni Europian posedoi karten e vet te te drejtave themelore, me vlere juridike deri sa hyri ne fuqi Traktati i Lisbones. Te drejtat qe jane shkruar ne kete karte, te trasferuara edhe ne Traktatin e Lisbones e bejne ate nje tekst te nivelit nderkombetar, i vetmi tekst qe bashkon te drejtat e Deklarates Universale te te Drejtave te Njeriut dhe te drejtat sociale themelore. Ne kete rast behet fjale per nje fitore te shoqerise civile, e cila kishte pretenduar nje bashkim te tille te te drejtave civile, politike dhe sociale.

Traktati i Lisbones synon te pershtasi institucionet europiane dhe metodat e tyre te punes, te forcoje legjitimitetin demokratik te Unionit dhe te konsolidoj vlerat themelore qe jane ne baze te tij. Trakati i Lisbones eshte ratifikuar nga seicili nga 27 vendet e UE, bazuar ne normat respektive kushtetuese. Ne baze te artikullit 6 te traktatit te Lisbones, teksti hyri ne fuqi ne 1 dhjetor 2009.

Pervec respektimit te ketyre te drejtave te transferuara nga Karta e te Drejtave themelore Traktati i Lisbones ka percaktuar edhe disa te drejta te reja, qe jane: dinjiteti njerezor, liria, demokracia, barazia, shteti ligjor dhe respektimi te drejtave te njeriut. Jane keto vlerat themelore te UE te sanksionuara ne hyrje te Traktatit te Lisbones. Behet fjale per vlera te perbashketa te te gjitha shteteve anetare te Unionit dhe te detyrueshme per respektim nga seicili prej tyre.

Promovimi i ketyre vlerave, se bashku me paqen dhe mireqenien e popujve te saj figuron sot ne objektivat themelore te Unionit. Ketyre objektivave themelore u asociohen te tjera me te detajuara, midis te cilave promovimi i drejtesise dhe mbrojtja sociale, luftimi i cdo lloj diskriminimi etj.

Me Traktatin e Lisbones regjistrohet ne kete menyre nje progres domethenes nen profilin e mbrojtjes se te drejtave themelore dhe hapet rruga per aderimin e Unionit ne Konventen europiane ne mbrojtje te te drejtave njerezore dhe lirive themelore.

Traktati i Lisbones garanton nder te tjera edhe aplikimin e Cartes se te drejtave themelore, duke e pajisur keshtu UE me nje teresi te drejtash civile, politike dhe sociale, juridikisht te cenuara me pare nga institucionet e fushes se te drejtave te Unionit, por edhe te shteteve anetare,.

Karta liston gjithe te drejtat themelore te grupuara ne gjashte kapituj te medhenj: dinjiteti, liria, barazi, solidaritet qytetari dhe drejtesi. Nderkohe nderfut edhe te drejta te tjera qe nuk figurojne ne Konventen europiane te te drejtave te njeriut. Psh ne cilesine e mbrojtjes se te dhenave, bioetikes dhe mireqeverisjes si dhe riafirmim te luftes ndaj cdo forme te diskriminimit mbi baze seksi, race, apo ngjyre te lekures, per shkaqe politike etj. Karta thekson pastaj te drejtat sociale te aplikueshme ne fushen e ndermarrjeve, vlen te theksohet e drejta e punetoreve per te qene te informuar,per te negociuar dhe ndermarre veprime kolektive per mbrojtjen e interesave te tyre, me fjale te tjera e drejta e greves. Mendo sa te pavenda, te pamatura dhe te padenja duken sot ne diten e Europes anatemimet qe mund ti behen nje greve te minatoreve ne mbrojtje te interesave te tyre apo greves se perfaqesuesve te opozites dhe mbeshtetesve te saj per nje te drejte te rendesishme sic eshte ajo e votes se lire, e cila eshte themeli i demokracise.

Se fundi Traktati i Lisbones ka nderfutur nje te drejte te re qe u mundeson qytetareve te shprehen mbi ceshtje europiane nepermjete peticionit te firmosur te pakten nga 1 milion qytetare te nje numri te caktuar vendesh, te cilet tashme kane mundesine ta dergojne ne komision dhe te bejne edhe propozime legjislative.

Me ne fund po shkohet drejt nje ringritjeje te te ashutquajturave te drejta kollektive dhe jo vetem ato te individeve te pervecem.

Respektimi i ketyre te drejtave eshte ne baze te procesit te integrimit europian. Te jesh europian do te thote te ndash te njejtat vlera si qytetaret europian dhe njekohesisht te gezosh disa te drejta te rendesishme. Mbi te njejtat te drejta do te nevojitej te investohet per t’iu pergjigjur nevojes per te bere funksionale demokracine ne vendin tone. Duke sintetizuar kete koncept pikerisht ne diten e Europes, keto te drejta do te na udheheqin ne perballimin e sfides se globalizimit duke prosperuar cdo dite. Te gjithe besoj e kujtojme arrogancen dhe paligjshmerine me te cilen u refuzua peticioni i qytetareve vlonjate, te cilet kerkonnin te shpreheshin me referendum ne se duhet apo jo te kryhej ndertimi i Parkut energjetik ne Vlore, e drejte kjo e njohur nga dokumenat europiane te cilave u referohemi por edhe nga vet Kushtetuta e Shqiperise. Ky gjest refuzues eshet tregues i mos europianizimin e strukturave dhe institucioneve tona si dhe mos qenderzimit te qytetarit ne proceset demokratike dhe ligjore.

Shqiperia, vend aspirant per tu integruar ne Europe eshte nje nga vendet me antike te Ballkanit, qe i ka rrenjet ne kulturen ilire. Ajo ka evoluar hape pas hapi, duke pergatitur hapjen e saj drejt modernitetit dhe parimeve te lirise dhe drejtesise. Vlerat ne te cilat bazohet shoqeria shqiptare jane frut i impenjimit te gjeneratave, te burrave dhe grave te orientimeve te ndryshme politike apo apolitike, laike apo religioze qofshin, te cilat gjejne pasqyrim ne kushtetuten e viti 1998, e cila perfaqeson ne vetvete nje perpjekje kunder totalitarizmit. Ajo eshte formuar mbi respektin e dinjitetit njerezore dhe eshte inspiruar nga parimet e lirise, barazise, te vlefeshme per kedo qe jeton ne territorin shqiptar.

Gjitheshka qe perben pasurine e ketij vendi, bukurite e tij artistike dhe natyrore, burimet ekonomike dhe kulturore, institucionet demokratike duhet te jene ne sherbim te njerezve, te burave dhe grave, te te rinjve dhe te gjeneratave te ardheshme. Trakati i Lisbones dhe Konventa europiane kontribuojne per te realizuar nje rend nderkomebtar te bazuar mbi te drejtat njerezore si dhe mbi barazine dhe solidaritetin midis popujve, perfshi edhe popullin tone. Per kete aresye ne duhet te ndertojme institucione qe te mbeshtesin realisht me te dobetit, per te garantuar zhvillimin e kapaciteti dhe aftesive te punes, morale dhe shpirterore te cdo personi. Per kete aresye ne duhet te integrohemi duke trasheguar keto vlera si dhe pasuruar edhe me vlerat europiane. Pra ne duhet te integrohemi duke ruajtur dhe pasuruar identitetin tone.

Shqiperia ka bere hapa procedurial ne drejtim te integrimit euro-atlantik, por ajo ka nevoje mbi te gjitha per hapa real. Tani eshte momenti per ti thelluar keto hapa dhe per tu bere te denje per familjen ne te cilen kerkojme te integrohemi. Ne kete rruge nuk mjafton plotesimi i nje pyetesori. Cfaredo qe te jete shkruar ne ato mijera faqe-pergjigje te pyetsorit te BE eshte e shvleftesuar pa zbatimin praktik te parimeve dhe vlerave te lartepermendura. Cdo germe te hedhur ne ato pergjigje e cvlereson ajo qe po ndodh ketu ne zemer te atdheut tone, ne bulevardin Deshmoret e Kombit, ajo qe po ndodh perpara hundes se qeverise sone pa nuhatje, pa veshe, pa sy. Cdo pergjigje shvleresohet nga indiferentizmi qeveritar ndaj zerit te qytetareve te vet, qe kerkojne te degjohen.

Sa primitive dhe jo njerezore eshte te besh indiferentin, te besh sikur ne kete vend nuk po ndodh asgje. Eshte edhe kjo nje aresye perse duhet ridizenjuar qeverisja ne kete vend, duke kryer nje reforme institucionale prej te ciles “zoterinjte e vertete” te rezultojne qytetaret dhe jo qeveritaret.

Sot po mbyllet nje epoke per ne shqiptaret duke pretenduar sigurisht qe te hapet nje epoke e re. Sot Shqiperia ime, Shqiperia jone duhet te rinisi rrugen per t’iu bashkuar Europes se enderruar, rruge te cilen e ka nisur e rinisur disa here dhe po aq here ja kane nderprere ne menyre brutale. Sot Shqiperia ime, Shqiperia jone duhet te nis fluturimin drejt endrres se vertet.

Luiza Hoxhaj

Tirane me 09.05. 2010

Publikuar ne gazeten on line cene-alb.com

Refleksione ne diten e festes se punetoreve

“Njeriu qysh nga fillimi eshte thirrur ne pune”.

Ne 1981 thuajse tridhjete vjete me pare Giovanni Paolo II, shkruante keshtu ne te famshmen “Enciklike Laborem exexsens”:

“Puna e njeriut eshte nje celes, ndoshta celesi me thelbesor, i te gjitha ceshtjeve sociale”.

Kaluan vite dhe ky percaktim u tejkalua sepse puna po behej progresivisht nje variabel gjithnje e me i margjinalizuar kundrejt proceseve sociale dhe ekonomike. Ne 2008, akoma me teper ne 2009 dhe ne 2010, eshte duke ndodhur nje rizgjim nga ky gabim, nje motiv me shume per nje reflektim te kujdeshem. Strategjia e Lisbones e rishikuar ne Mars 2010 apo edhe vet programi Europa 2020 kane ne qender te tyre problemin e punesimit krahas rritjes ekonomike. Fatkeqesisht ishte vetem kriza ekonomike me efektet e saj negative mbi punesimin ajo qe beri te mundur rizgjimin nga ky gabim perceptimi dhe jo nje reflektim i natyreshem. Fjalet e Giovani Paolo II nuk ishin frut i nje konstatimi sociologjik apo historik, por nje refleksion i nje natyre antropologjike, sipas te ciles puna eshte rrenjosur ne idenitetin e vet njeriut. Puna per njeriun nuk eshte nje vokacion i rastesishem, por perben ne vecanti mundesine e qenieve njerezore per te qene protagoniste te ndertimit te vetes dhe te botes ne te cilen jetojne. Puna eshte nje akt krijues me te cilin njeriu shpreh veten dhe manifeston lirine si dhe rolin e tij ne kete bote.

Eshte e pamundur te mendosh nje bote ku puna eshte faktor i rastesishem. Thjeshte ajo eshte nje bote qe nuk mund te ekzistoje, nje bote, e cila do te provokonte shtremberime interpretative ne te gjitha nivelet. Nuk eshte se duke eleminuar punen shoqeria behet me humane: puna nuk eleminohet ne planin real, por me zgjedhjet qe kemi si objektive apo subjektive do te kemi si efekt indirekt vetem ate te ndrydhjes se punesimit, gje qe do te thote se puna e njeriut eshte konsideruar nje varibel i pavarur pereth te cilit ekonomia duhet te vetrregullohet, pasi vetem keshtu mund te thuhet se ajo finalizohet tek personi dhe jo e kunderta. Prioriteti i aksesit per pune dhe plotesimi i kesaj mundesie per te gjithe, buron jo vetem si nje aresye antropologjike por edhe si nje aresye ekonomike. Sforco sociale dhe politike ne kete sens eshte e kerkuar per shkak te centraliteit te njeriut ne kete proces dhe avantazhet do te jene ne te gjitha nivelet.

Eshte domosdoshmeri te bejme humane punen duke mos e kthyer ate ne nje skllaveri moderne apo meshirim te pabarazise dhe skllaverise ose ne nje veprimtari kaq te rende sa per te mos dhene asgje ne perfundim, por te jete nje mundesi ku gjithekush te shpreh identitetine vet, lirine, kreativitetin dhe pjesemarrjen aktive ne ndertimin e te mirave te perbashketa ne menyre te qendrueshme.

Pra puna duhet te jete ne cdo shoqeri shprehje e idenitetit thelbesore te cdo burri dhe gruaje, nje pune e zgjedhur lirisht qe asocion ne menyre efikase punetoret burra dhe gra ne zhvillimin e komuniteit te tyre, nje liri e cila ne kete menyre u lejon punetoreve te jene te respektuar jashte cdo diskriminimi, nje pune qe mundeson kenaqjen e nevojave familjare si dhe ato te shkollimit te femijeve, pa te cilen edhe keta te fundit shtrengohen te punojne, nje pune qe u lejon punetoreve te organizohen lirisht ne struktura qe mundesojne degjimin e zerit te tyre, nje pune e cila le hapesiren e mjaftueshme per te gjetur rrenjete tyre, ne nivel personal, familjare dhe shpirteror, nje pune e cila u mundeson punetoreve nje pension te larte, per te kaluar nje pleqeri dinjotze. Mendoni per nje cast pasigurine e te ardhmes per mijera te punesuar ne te zeze.

Ka edhe nje tjeter aspekt te cilit duhet t’i kushtohet kujdes dhe rendesi, i cili eshte qe puna, si teme ne vetvete, nuk mund te eleminohet ne planin e reflektimit publik, nga debatet publike. Te mos flasesh per punen dhe punesimin do te ishte nje fatkeqesi (dhe ka qene e tille ne keto vitet e fundit), do te ishte nje syrgjynosje e ketij fakti, qe te trajtosh si private c’ka nuk eshte dhe nuk mund te jete nje fakt thjesht private, sepse puna eshte ajo nga varet shoqeria ne teresine e saj, koezioni social dhe vet demokracia.

Afazia (humbja e aftesise se te folurit, memeceria) e refleksionit publike kundrejte temes se punes eshte shume e rrezikeshme dhe djallezore.

Ajo eshte shenje e qarte e largimit nga jeta reale nga ana e atyre qe adminsitrojne axhenden e debatiti publik dhe politik. Njerezit megjithate ne te mire dhe ne te keqe, perballen ne menyre konstante me punen ose me mungesen e saj, dhe nga ketu duhet te nise cdo diskutim social dhe poltik, per te qene te besueshem dhe mbi te gjitha per te ndermarre veprime sociale dhe poltike ne favor te punes dhe punesimit.

Ne se puna mungon ne debatin publik eshte e veshtire qe te behet nje prioritet per ata, qe kane pergjegjesine politike te krijojne klimen e pershtateshme per celjen e vendeve te reja te punes sidomos ne kohe mediatike si kjo qe po jetojme.

Reflektimi publike do te kishte edhe nje funskion tjeter: ate qe te ndihmoje personat te elaborojne dhe rielaborojne vazhdimisht temen e punes dhe punesimit edhe ne terma te konteksit. Behet fjale, qe duke folur te ofrohen spunto edukuese, per te ndihmuar individet qe te perceptojne se puna e tyre vazhdimisht eshte nje komponente esensicale qe perfshin te gjithe, e cila eshte realisht pjesemarrja ne ndertimin e dickaje personale dhe te perbashket ne te njejten kohe dhe qe kjo eshte efektivisht me e veshtire referuar momentit kritike, qe nje individ e largojne nga puna, duke e leshuar ne nje boshllek total ne te cilin ndihet mungesa e mardhenieve dhe e rrjeteve sociale, te cilat mund te ndihmojne per te kaluar veshtiresite. Do te ishte shume e rendesishme qe kjo ceshtje te trajtohej duke pasur ne fokus edhe te rinjte.

E thene ndryshe dhe ne menyre me te thelluar behet fjale qe te futet ne debatin publik edhe nje reflektim ne sensin e punes njerezore: ne sensin material, sensin personal, sensin relacional. Media mund te jape nje kontribut ne kete drejtim rreth sensit domethenes te punes. Pra sfida e edukimit qe eshte duke u zhvilluar ne keto vite duhet te permbledh edhe punen.

Keto mendime me linden sot ne diten e 1Majit, ne diten e festes se punetoreve ku ndihet qarte prezenca e diskutimit dhe dilema: c’duhet bere ne kete dite: duhet festuar apo duhet protestuar?

Argumenat pro dhe kunder ne te dy rastet nuk mungojne. 1 Maji realisht eshte dita simbol e te drejtave te plota te punetoreve. Forca simbolike e festes se 1 Majit eshte e pazgjidheshme nga kuptimi i ecjes se gjate e te mundimeshme nepermjet te ciles kaluan kerkesat e drejta te punetoreve per kushte pune te respektueshem dhe dinjitoze.

Kjo ecje ne faqet e luftes, konsideruar edhe tragjedite qe e kane shoqeruar ne etapa te ndryshme, te kurajos dhe sakrificave te punetoreve qe jane protagoniste te festes se 1 majit sigurisht qe eshte deshmi domethenese. Merita me e madhe qendron ne faktin qe eshte arritur te ndertohet me nje kthjelltesi te lavderueshme, nepermjete nje aparati rigoroz dokumentar momentet me te larta te nje periudhe te gjate te realizimit te ketyre te drejtave, por edhe te konflikteve te ashpra qe kane shoqeruar dhe qe kane influencuar asetet sociale dhe institucionale.

Sot protogoniset e kesaj dite jane ne zvogelim progresiv, sepse vendet e punes pakesohet nga njera ana dhe papunesia rritet nga ana tjeter. Sa i pavlere duket ne kete rast diskutimi: te protestojme apo te festojme? Sot ka me shume nevoje per programe kombetare te ngjashme me ato qe percakton Agenda e Lisbones, ku rritja ekonomike te mos jete qellim ne vetvete, por te kete objektiv edhe rritjen e punesimit dhe per rrjedhoje edhe ate te mireqenies se familjeve shqiptare.

Luiza Hoxhaj

Tirane me 1 Maj 2010

Publikuar ne gazeten on-line cene-alb.com

Pensionet dhe perkrahja sociale tani ne zyrat e Postes Shqiptare

Interviste
Drejtoresha Luiza Hoxhaj:
Sherbimet speciale per bisnesin dhe familjaret
Pensionet e perkrahja sociale tani ne zyrat e Postes Shqiptare
Rritja e sherbimeve daj publikut dhe evcanerisht ndaj bisneseve jane sfidat e shpejta te kompanise "Posta Shqiptare sh.a". Drejtoresha e shoqerise konfirmon ne nje interviste per gazeten "Dita", se gjate ketij viti do te ofrohen permes agjensive ne te gjitha rrethet e vendit pervec shperndarjes se pensioneve