“Internacionalizimi” kombetar kalon nga Tirana

Situata boterore imponon nje ndryshim domethenes te modeleve te intrnacionalizimit, duke kalua rnga politika e promocionit “puro export” tek politika, qe inspirohet nga “teoria e eneve komunikuese” ku forca e idese eshte ajo e vleresimit te produkteve te veta dhe zhvillimit te sinergjise se strukturruar me  “vendet mike’, gje qe do te mund te permiresonte konkurrueshmerine tone nderkomebtare ( importi strategjik, etj).

Ne kete kontekst te flasesh ne kushtet e vendit tone per internacionalizim do te thote te  puntosh ne kerkim te maredhenies midis kontesteve socio ekonomiko te ndryshme, nepermjete nje procesi te internacionalizimit, i cili me pare se sa nga mallrat niset nga burimet njerezore.

Per nje motiv te tille ndermarrjet tona duhet gjithnje te ngulmojne ne kerkim dhe ne formimin e “talenteve” multikulturale, Ndermarrjet e vogla te cilat duan te perballojne me sukses procesin e internacionalizimit, kane nevoje per burime njerezore te cilat dine te levizin me familiaritet dhe efikasitet ne kontekste komplekse, nga kendeveshtrimi ekonomik, social dhe kulturor. Kjo e ben te domosdoshme, qe ato duhet te panifikojne burime finaciare per kualifikimin e kapciteteve te tyre njerezore si dhe te forcojne bashkepunimin me universitetet dhe shkollat e mesme profesionale, me qellim qe ato te pergatisin brezin e ri te punekerkuesve ne perputhje me kerkesat e tregut te punes.

Nese “internacionalizimi” i ndermarrjeve tona keshtu - sic ne besojme- kalon nga maredheniet midis kontesteve socio ekonomik te ndryshem mund te perkufizojme, qe ai duhet te kutpohet si shprehje e vullnetiit te Sistemit Socio Ekonomik Territorial ( kohezioni social)_ per tu internacionalizuar, me fjale te tjera te GLOBALIZOHET, duke rikuperuar ne force dhe strategji figuren e Qeverive  Sub nacionale- Lokale.

Une mendoj se ne duhet ta fillojme kete pune sinergjikrijuese me territoret e banuara me shqiptare, pra te integrohemi ekonomikisht se pari brenda vetes e mandej te synojme per me gjere. Ne kete drejtim roli i Tiranes eshte qendror ne kuptimin, qe prej ketej duhet te kalojne rruget e ndertimit te nje startegjie te perbashket per krijimin e tregut te perbashket mbareshqiptare e mandej te zgjerohet me “vende te tjera mike dhe me gjere.

Ne kete sens territori duhet te punoj detyrimisht sinergjikisht dhe te ndaje objektiva startegjike te nderthurrura operativisht, duke perballuar sfiden e re dhe duke krijuar nje sistem global, i cili na lejon te “jemi global” duke kaluar:

Nga  “Puro Export ne “Aleanca tregetare produktive’;

Nga “Delokalizimi” ne “Poltika sistemike te perbashketa te permiresimit konkurrues”;

Nga “Zinxhiri/ Distretto” ne “Zinxhirin/ distretto Transnacionale;

Me konkretisht:

-Te zhvillosh/intensifikosh mareveshjet e bashkepunimit dhe sinergjine me “vendet mike dhe komplementare”si Mali i Zi, Maqedoni, Greqi, Serbi dhe sigurisht ne qender te jete Kosova.

-Te shoqerosh SME drejt bashkepunimit qe superon “shitblerjen e thjeshte’

-Te krijosh qendra/platforma logjistike tregetare per administrimin/optimizimin e mallrave.

Ne kete menyre nuk do te kemi me probleme te natyres bllokuese sic eshte rasti i prodhuesve te patates se Kosove, apo eksportuesve te cimentos shqiptarete shkatuara nga vendimarrjet e qeverive respektive, duke vendosur barriera si cmimet e references per pataten, apo rritjen me 30% te takses doganore per cimenton qe hynte ne Kosove nga shqiperia