Mendoj qe kriza morale dhe materiale, qe jemi duke jetuar sot ne Shqiperi eshte shkaktuar nga humbja e primatit te poltiikes mbi ekonomine dhe te etikes mbi politiken. Gjuha e perdorur prej poltikes koncidon tashme me ate te tregut dhe cfaredo modaliteti per ta realizuar perfitime ose per te siguruar konsensus elektoral eshte sot i pranuar dhe i synuar si legjitim dhe legjitimues.
Askush nuk mund te degjohet mbi ligjin dhe nje ligj nuk mund te jete vetem formalisht legjitim, por duhet te jete dhe substancialisht i drejte dhe bashkerisht i pranuar si i tille. Kudo ne tradita te tjera demokratike, kjo gje eshte ne evidence apsolute, te pakten qysh nga aprovimi i Magna Carta (1215).
Rindertimi civil dhe material i vendit duhet te rinise nga ketu: ashtu sic demokracia eshte forma me e mire e qeverisjes qe njohim, po ashtu edhe ekonomia e tregut eshte modeli ekonomik me eficient qe njohim per te optimizuar raportin midis kerkeses dhe ofertes se mallarave dhe sherbimeve, e matur kjo, sic dihet nga perfitimi. Nese poltika heq dore nga primatti i vet mbi ekonomine dhe mjaftohet te flase vetem gjuhen e saj ndodh qe modeli ekonomik i bere “politik” shtrengon shoqerine dhe qytetaret ne skemat e veta, te cilat, megjithese reduktuese kundrejt nevojave me te gjera ekzistenciale dhe te bashkejeteses sociale, duke mos ditur dhe mundur te ofrojne pergjigjet e pritura prej tyre ( te duhura per ta).
Ajo qe eshte me e drejte te ndiqet ne jeten tone individuale dhe sociale, del jashte (ska te bej fare) ne fakt nga gjithe ajo qe prodhon ekonomia e tregut qe kondisderon psh punetorin si nje faktor i gjere i prodhimit, subjekt per delokalizim ose per pasigurite. Panorama e debatit politik bashkekohore me duket, qe evidencon kete pershtypje te pasigurise dhe te padrejtesive te logjikes monetare, financiare dhe tregetare mbi jete tona, e perbashket ne dy sqarimet kryesore.
Mungon kurajo per te rimenduar stilin e jetes, pak te qendrueshem si dhe ate te konsumit. Flitet vetem per rritjen e Pil (kete beri sot edhe kryeministri yne). Prodhojme nje det me hedhurina (nderkohe qe tentojme te behemi kosh i tyre edhe per te tjeret) dhe termovalizatoret duken si e vetmja zgjidhje e mundeshme: natyra qe derdhet (gelltitet) ne nje zinxhir te pandalshem prodhues. Nuk behet fjale per rikthim ne bllokimin e ekonomise se tregut por vetem kerkohet te rivendoset ajo ne vendin e saj per te jetuar me mire.
Ne te njejten menyre mendoj te mos jete e vetmja per te menduar, qe eshte dicka, e cila pikerisht nuk shkon ne mekanizmat e seleksionimit te klases sone drejtuese demokratike. Dhe problemi, ne kendeveshtrimin tim qendron ne menyren ne te cilen sigurohet apo ndertohet konsensusi .
Nje vezhgim i tille mund te jete iluminant. Merketingu, promocioni i profesioneve, midis te cileve ai i avokatit apo mjekeve, eshte shume i kufizuar, nese jo vertet i ndaluar nga ligji.
Motivi eshte i pergjitheshem: nuk duhet te seleksionojme nje mjek mbi bazen e bindjes se fshehur te nje fushate publicitare. As do shkonte ne shendetin tone ose ne pronesine tone. Kurse nje politikan megjithase mund te provokoj deme edhe me te medha se nje mjek ose nje avokat, mund te zgjidhet ne baze te reklames qe i behet ne menyre mediatike apo perzgjehdhjes klienteliste. Nuk do te ishte atehere rasti te ndalohej ne menyre apsolute, gjate fushatave elektorale, perdorimi i spoteve TV, te manifesteve ose te formave te tjera te publicitetit te pranuara vetem ne sheshe reale ose virtuale (internet), te ketij ballafaqimi midis njerezve te lire, te cilet nga Athina e ne vazhdim perfaqesojne shpirtin e demokracise dhe te korrjes se konsensusit?
Publiciteti (me ksotot e tij te larta) eshte shpirti i tregetise: ndoshta nuk eshte rasti qe te jete edhe i demokracise.
Per te ndertuar vendin do te na duhet te rizbulojme dimensionin horizontal te demokracise dhe rrjeti i internetit eshte instrumenti me i jashtezakonshem sot ne dispozicionin tone.
Nessun commento:
Posta un commento